Cannabis Social Clubs of Coffeeshops?
Door Maurice Veldman | 07-07-2015
Met een opvallende halsstarrigheid is ’s Neerlands meest conservatieve hoogleraar criminologie prof. Fijnaut een fervent pleitbezorger van de harde aanpak als het gaat om de algehele vernietiging van de cannabisbranche. In zijn argumentatie zoals valt te lezen in zijn boek ‘De derde weg’ windt hij er geen doekjes om een groot fan te zijn van de totale bestrijding van al wat met de cannabisbranche te maken heeft, geheel in de geest van de lijn van het huidige kabinet Rutte II. Deze week wordt dit pleidooi voor een ‘evenwichtig cannabisbeleid’ onder de loep genomen.
Criminoloog tegenstander van coffeeshops
Duidelijk wordt dat deze professor in het geheel niet is gediend van het bestaan van coffeeshops en de bestrijding van de illegale hennepteelt tot een topprioriteit verheft. Hij stelt dat coffeeshops als generator fungeren voor de georganiseerde criminaliteit en schuwt daarbij niet van alles uit zijn verband te rukken.
Cannabis Social Clubs i.p.v. coffeeshops?
In zijn betoog voor de harde aanpak schaart hij zich achter het fenomeen Cannabis Social Club (CSC) en voorziet hij dat deze clubs de plaats zullen gaan innemen van coffeeshops.
In navolging van dit betoog in ‘De derde weg’ stelde zelfs de burgemeester van Amsterdam onlangs voor in de hoofdstad CSC de plaats te laten innemen van coffeeshops. Hij ziet CSC als oplossing voor het reguleren van de achterdeur volgens Spaans voorbeeld. Om deze gedachte op houdbaarheid te toetsen heb ik de actuele Spaanse situatie rond CSC op een rijtje gezet.
Spaanse situatie formeel net zo verboden als de Nederlandse
Om maar met een groot misverstand te beginnen: In Spanje is cannabisteelt ten behoeve van de bevoorrading van CSC net zo verboden als het telen voor de aanvoer van Nederlandse coffeeshops.
Doordat de vele CSC, net als coffeeshops, moeten worden bevoorraad wordt de illegale markt in Spanje aangesproken en is deze uitgeroeid tot grote proporties. In Spaanse grote steden is het duur om te telen. Het lukt de CSC niet om in de enorme vraag naar cannabis door hun leden te voorzien d.m.v. eigen teelt.
Deze vraag is in grote steden enorm door het succes van CSC. Grote illegale telers springen in dit gat. Er is in Spanje dus helemaal geen sprake van regulering van de achterdeur door het fenomeen CSC en gereguleerde teelt door deze clubs zelf.
Van alle CSC kopen in Madrid 90 % cannabis in op de illegale markt en in Barcelona bedraagt deze inkoop 50 %. De overige 50 % wordt (overigens ook voor deze clubs op illegale wijze) geteeld.
Van het idee dat CSC een alternatief kunnen zijn voor coffeeshops omdat naar Spaans voorbeeld de achterdeur wordt gereguleerd blijft dus niets over.
Ook de Amsterdamse burgemeester stelde onlangs voor dat CSC uitsluitend toegankelijk mogen zijn voor ingezetenen. Toeristen zijn aangewezen op de illegale markt. Dat is in bijvoorbeeld Barcelona niet anders.
Rond de Ramblas worden toeristen door straatdealers benaderd zoals prostituees hun klanten proberen te ronselen. Er is veel bedrijvigheid op deze Ramblas door straatdealers die van heinde en verre komen om hun waren, zoals cannabis en cocaïne, aan de man te brengen. Soms treedt de politie op door de straat schoon te vegen. Even later steken deze dealers weer de kop op.
Stel dat de Amsterdamse burgemeester zijn plannen van CSC realiseert. Gouden tijden dienen zich dan aan voor de georganiseerde misdaad die zich zal ontfermen over deze nieuwe afzetmarkt van miljoenen toeristen als CSC in Amsterdam de plaats zouden innemen van coffeeshops en toeristen zijn aangewezen op straatdealers.
Nederlanders laten zich niet registreren als blower
We mogen niet vergeten dat het besloten club criterium van de wietpas uitwees dat ingezetenen niet bereid zijn zich te laten registreren. Nederlanders bleven onder de grote rivieren massaal weg na invoering van de registratieplicht van bezoekers van coffeeshops. Alle leden van CSC zijn verplicht zich te registreren. Ook dit zal aan succes voor de CSC in de weg staan.
In het voorstel van Fijnaut en de Amsterdamse burgemeester wordt vergeten dat de coffeeshopbranche in de afgelopen veertig jaar een enorme expertise heeft opgebouwd en er veel kennis en ervaring aanwezig is over genetica. Deze knowhow zal zeker niet worden gedeeld met niet commerciële CSC. Bekende coffeeshophouders in Amsterdam en daarbuiten hebben zich kosten noch moeite bespaard om een uniek verzameling van exclusieve cannabissoorten en zaden te kunnen aanbieden. Dat wordt beslist niet over boord gegooid.
Nu justitie de strijd tegen de verkoop van cannabiszaden in volle hevigheid zal voeren zal deze verkoop toekomstig uitsluitend zijn toegestaan aan de kleine thuisteler die voor eigen gebruik teelt. Zoals CSC in Spanje functioneren kunnen deze niet worden beschouwd als een club kleine thuistelers.
Justitie is in Nederland momenteel een offensief begonnen om de verkoop van cannabiszaden aan beroepsmatige telers als strafbaar feit aan te merken. Een CSC moet als beroepsmatige teler worden beschouwd en zal dus geen zaad mogen inkopen. De officier van justitie heeft in duidelijke taal kenbaar gemaakt dat CSC niet worden toegestaan. Klonen kopen is al helemaal uit den boze. Zo zijn CSC nu al aangewezen op de illegale markt voor de inkoop van hun zaden.
Het is een misvatting CSC als een kleinschalige club kleine thuistelers te beschouwen. Dat het tegendeel realiteit is volgt uit het Spaanse voorbeeld. Van het oorspronkelijke concept telen voor eigen gebruik is weinig anders over dan op de eerste plaats grootschalig inkopen voor eigen gebruik. Minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie, VVD) was tegen de Tweede Kamer erg duidelijk. “Een cannabis social club is volgens zowel het internationale als het nationale recht niet toegestaan.”
Ten slotte is het praktisch niet mogelijk om CSC goed te controleren. Prof. Fijnaut bedacht een checklist voor een controlesysteem dat moet waarborgen dat alles goed zal verlopen. Deze checklist is voor de praktijk volkomen betekenisloos en kan als toonbeeld van een gebrek aan praktische kennis de prullenmand in.
Geef coffeeshops de mogelijkheid om zelf te telen dan zijn we meteen af van die aanhoudende beschuldigingen over de verwevenheid van coffeeshops met georganiseerde misdaad. Die CSC hebben we dan helemaal niet nodig. Niet aan beginnen dus.
Amsterdam, 6 juli 2015