Vorige week deed de rechtbank in Rotterdam een opmerkelijke uitspraak in de zaak van de coffeeshops Nemo en The Reef. Drie maanden sluiten wegens een voorraad van ruim 200 kilo cannabis kreeg rechterlijke goedkeuring, maar het permanent intrekken van de vergunningen werd als ontoelaatbaar beoordeeld. Eerder wonnen de coffeeshops al twee voorlopige voorzieningen. Nu waren de rechters in de bodemzaak aan zet. Hoe oordeelden deze bestuursrechters over de achterdeur?

Het zal menig coffeeshophouder verheugen dat nu zelfs de bestuursrechter begrip toont voor het feit dat je over een flinke voorraad moet kunnen beschikken om aan de vraag naar cannabis te voldoen.

Wat was er aan de hand?

Even het geheugen opfrissen. Precies een jaar geleden doorzocht de politie de Rotterdamse coffeeshops Nemo en The Reef op zoek naar wapens. Deze werden niet gevonden, wel trof de politie op de bovenste etage van coffeeshop Nemo een voorraad cannabis aan met een bruto gewicht van 208,2 kilo.

Slecht levensgedrag verweten

De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb oordeelde dat sprake was van slecht levensgedrag en dat door deze grote voorraad de openbare orde in gevaar was. Sluiting van de coffeeshops voor drie maanden was het gevolg. Daarnaast trok de burgemeester de vergunningen in voor onbepaalde tijd. Hoewel er nooit sprake was geweest van overlast vond de burgemeester het een ernstige zaak.

De coffeeshops voerden aan dat het nettogewicht 120 kilo was en deze voorraad nodig was voor de broodnodige bevoorrading van de twee zeer goed lopende druk bezochte coffeeshops. Voor het op economische wijze verantwoord exploiteren van de twee coffeeshops was deze voorraad noodzakelijk. Het feit dat strafrechters al enkele jaren exploitanten weigeren te straffen en deze exploitanten overigens niet strafrechtelijk waren veroordeeld moet er bestuursrechtelijk toe leiden dat de bevolen intrekkingen van de vergunningen ten onrechte zijn verordonneerd, zo betoogden de coffeeshops.

De rechtbank overwoog het volgende. De burgemeester kon in alle redelijkheid tot zijn besluit komen de coffeeshops voor drie maanden te sluiten. Dat er geen sprake was van overlast doet er niet toe.

Door de omvangrijke stash was sprake van slecht levensgedrag. Voor slecht levensgedrag is een strafrechtelijke veroordeling niet nodig. Toch vond de rechtbank dat de burgemeester niet op een juiste wijze tot zijn besluit tot intrekking van de vergunningen heeft kunnen komen. De rechtbank zette een streep door deze intrekkingen en bepaalde dat de vergunningen weer van kracht werden.

Geen rechterlijke goedkeuring

De intrekking van de vergunningen kon niet door de rechterlijke toets omdat deze bevoegdheid niet in het lokale coffeeshopbeleid stond vermeld. De overschrijding van de handelsvoorraad kon tot tijdelijke sluiting leiden, maar niet tot intrekking van de vergunning. Een coffeeshop kan alleen worden gesloten en de vergunning worden ingetrokken als voor de tweede keer harddrugs werden gevonden of voor de derde keer aan minderjarigen werd verkocht. Zo staat het in het Rotterdamse gedoogbeleid.

De burgemeester heeft volgens de rechtbank niet goed uitgelegd waarom de intrekking van de vergunningen noodzakelijk was. Een daadkrachtige motivering was temeer op zijn plaats omdat de burgemeester niet betwistte dat de voorraad noodzakelijk was om op een economisch verantwoorde wijze de coffeeshops te exploiteren. Ook werd niet betwist dat de coffeeshops nooit overlast veroorzaakten en strafrechters geen straffen opleggen. Mede hierom was intrekking van de vergunningen een stap te ver.

De burgemeester zal het er niet bij laten zitten en de verwachting is dat hij naar de Raad van State zal stappen. Dit hoogste rechtsprekende orgaan in het bestuursrecht zal pas over geruime tijd uitspraak doen. Voor nu geldt dat we voor de eerste keer in de geschiedenis tevreden mogen zijn dat eindelijk ook de bestuursrechter erkent dat een coffeeshop niet zonder stash kan en een stash geen aanleiding kan zijn om de vergunning voorgoed in te trekken. Da’s een goed begin van het nieuwe jaar.
Amsterdam, 12 januari 2016