Vijf planten

Opwinding in cannabisland. De hoogste rechter bepaalde vorige maand dat je niet vervolgd mag worden als je vijf wietplanten kweekt. Is dit nu werkelijk goed nieuws of loert de bekende dode mus om de hoek?

Ons hoogste rechtscollege, de Hoge Raad, deed vorige maand een opmerkelijke uitspraak. Het ging om de vraag of een burger vijf wietplanten mag telen met als consequentie dat hij een aanzienlijke hoeveelheid cannabis in zijn bezit heeft.

Het gedoogbeleid bepaalt dat een burger vijf planten mag kweken, maar het probleem ontstond toen de politie een woning binnenviel waar en daar niet alleen vijf – deels geoogste – planten in de tuin aantrof, maar ook nog eens bijna twee kilo wiet in een vuilniszak. Daarnaast stuitte de politie in een slaapkamer ook nog op vier ons cannabis die daar te drogen lag. De verdachten verklaarden dat de in huis aanwezige cannabis afkomstig was van de planten in de tuin en net was geoogst. Pikant detail is dat het Gerechtshof te Den Bosch aannam dat de hoeveelheid in de woning van ruim 2 kilo afkomstig was van slechts één geoogste plant. Daarnaast stonden er nog vier in de tuin.

Vijf gram maximaal

Maar de totale hoeveelheid cannabis oversteeg tezamen met de aanwezige planten in de tuin ruimschoots het toegestane maximum van vijf gram. En dus was het de vraag of justitie strafrechtelijk mocht optreden bij ontdekking op heterdaad.

Hoe zit dit nou eigenlijk, als je je bedenkt dat je slechts vijf gram cannabis in bezit mag hebben? Over deze vraag boog de Hoge Raad zich dus.

Het antwoord van de Hoge Raad is even simpel als helder, en dat kan niet altijd worden gezegd als ons hoogste rechtscollege aan het woord is.

Allereerst wordt onderscheid gemaakt tussen beroepsmatige teelt of teelt voor eigen gebruik. Tot maximaal vijf planten is de teelt voor eigen gebruik. Uit de uitspraak volgt dat het telen van niet meer dan vijf planten ook dan is toegestaan als de opbrengst van deze vijf planten resulteert in enkele onsjes of zelfs kilo’s welriekende toppen cannabis. Dat staat sinds vorige maand zwart op wit.

Regels gedoogbeleid

De Hoge Raad motiveert deze uitspraak door te wijzen op de regels van het gedoogbeleid, waar het openbaar ministerie aan gebonden is en de burger op moet kunnen vertrouwen. De laatste mag gewoon zonder mitsen en maren vijf planten kweken omdat over deze getalsmatige limiet verder geen uitleg wordt gegeven. Als die planten meer cannabis opleveren dan de toegestane vijf gram is dat geen probleem dat op het bordje van de burger wordt geschoven. Het openbaar ministerie is door de Hoge Raad gewezen op het feit dat de vijf planten-regel ook door justitie moet worden gerespecteerd, mits de burger bij ontdekking door de politie wel afstand doet van de planten.

Het is nogmaals van belang dat je, zoals dat bij justitie heet, ‘afstand doet’ van de planten bij ontdekking op heterdaad. Dus als je ongewenst bezoek krijgt moet je gewoon zeggen: ‘Neem die planten maar mee’. Vanaf dat moment kan je niet strafrechtelijk worden vervolgd.

Zinloze taferelen

Het is overigens zo dat sinds het jaar 2000 de vijf planten-regel als recht in de zin van de wet wordt beschouwd, maar justitie probeert sinds de dag van invoering van die regel deze te omzeilen. In mijn eigen praktijk ben ik sinds jaar en dag getuige van dwaze klopjachten op grond van het bezit van enkele planten. Dat leidt tot allerlei zinloze en onverkwikkelijke taferelen en ik vrees dat ‘Jan met de politiepet’ daar gewoon mee zal doorgaan, al was het maar omdat hij geen enkele uitspraak van de Hoge Raad leest…

Een laatste punt van aandacht dat voor de lezer van groot belang kan zijn is of het verschil maakt of die vijf planten in de tuin staan of onder lampen binnen. Daarover kan ik kort zijn: bij het kweken van maximaal vijf planten mag je geen hulpmiddelen gebruiken zoals lampen, tijdklokken, bevloeiingssysteem etc. Hoe professioneler  de kweek hoe eerder wordt aangenomen dat de opbrengst niet voor eigen gebruik bestemd is en je dus gewoon bestraft kan worden.

De toekomst

Op 30 juni a.s. moeten de regels van het gedoogbeleid weer worden verlengd. Het is afwachten of de vijf planten-regel gehandhaafd blijft omdat de Hoge Raad deze uitspraak pas enkele weken geleden heeft gedaan. De minister van justitie zal er niet blij mee zijn. Normaliter worden de gedoogregels elk jaar verlengd. Sinds het aantreden van het huidige kabinet is gekozen voor een verlenging van zes maanden. Dat heeft alles te maken met de vurige wens van dit gedoogkabinet om een einde te maken aan het gedoogbeleid. Wordt vervolgd.

Amsterdam, mei 2011                                  Maurice Veldman

Dit artikel verscheen in juni 2011 in het maandblad Essensie